ಕನ್ನಡ ಸಾರಸ್ವತ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರ ಮಲ್ಲಿಗೆಯ ಘಮ ಪಸರಿಸಿದ ಕವಿ ಕೆ.ಎಸ್.ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿ. 

ಜನವರಿ 26, 1915ರಲ್ಲಿ ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಿಕ್ಕೇರಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿ ಎಲ್ಲಾ ಕಾಲಕ್ಕೂ ಸಲ್ಲುವ ಜನಪ್ರೀತಿಯ ಕಾವ್ಯಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ ಕವಿ. ಅವರ ಮೊದಲ ಕವನ ಸಂಕಲನ ‘ಮೈಸೂರ ಮಲ್ಲಿಗೆ’ ಕವನವಾಗಿ, ಹಾಡಾಗಿ, ದಾಂಪತ್ಯ ಗೀತೆಯಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಇದೇ ಕವನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಟಿ.ಎಸ್. ನಾಗಾಭರಣ ಅವರು ‘ಮೈಸೂರು ಮಲ್ಲಿಗೆ’ ಸಿನಿಮಾ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ್ದರು.

ಕನ್ನಡನಾಡು ಕಂಡ ಒಲುಮೆಯ ಕವಿ, ‘ದಾಂಪತ್ಯ ಕವಿ’ ಅಪರೂಪ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಸರಳ ಕವಿ ಎಂದರೆ ಅದು ಕೆ.ಎಸ್. ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿ. ತಮ್ಮ ಕವನಗಳಲ್ಲಿ ಗಂಡು-ಹೆಣ್ಣಿನ ಪ್ರೇಮ, ಮನುಷ್ಯ ಸಹಜವಾದ ಭಾವನೆಗಳ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿದ ಶ್ರೇಯಸ್ಸು ಇವರಿಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಬದುಕಿನ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಕವಿತೆಗಳ ಸಾಲಾಗಿ ಅಕ್ಷರರೂಪಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಿದರೂ ಅವರು ಅದರಲ್ಲಿ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ತುಂಬುತ್ತಿದ್ದರು. ‘ಮೈಸೂರ ಮಲ್ಲಿಗೆ’ ಕವನ ಸಂಕಲನ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಹಲವು ಬಾರಿ ಮರುಮುದ್ರಣ ಕಂಡ ಕೃತಿ. ‘ಅಲ್ಲಿರುವುದು ಪ್ರೇಮಗೀತೆ ಅನ್ನುವುದಕ್ಕಿಂತ ದಾಂಪತ್ಯಗೀತೆ ಅನ್ನುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ತ’ ಅಂದಿದ್ದರು ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿ. 

ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿಯವರು ಕಾವ್ಯದ ಮೂಲಕ ಕಟ್ಟಿಕೊಡುವ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯನ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧ, ನವಿರು ಆತಂಕ, ಪುಟ್ಟ ವಿಷಾದವೂ ಇದೆ. ‘ಇರುವಂತಿಗೆ’ ಕವನ ಸಂಕಲನದಲ್ಲಿರುವ ‘ಸಣ್ಣ ಸಂಗತಿ’ ಕವನದಲ್ಲಿ ತಾಯಿಯ ದುಡಿಯುವ ಕೈಗಳು ಎಷ್ಟೇ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮಗ್ನವಾಗಿದ್ದರೂ ಆಕೆ ತನ್ನ ಕಂದನ ಬಗ್ಗೆ ಸದಾಕಾಲ ಯೋಚಿಸುತ್ತಿರುತ್ತಾಳೆ ಎಂದು ಹೇಳಲು ‘ನಿದ್ದೆ ಎಚ್ಚರಗಳಲಿ ಪೊರೆವ ಕೈ ದುಡಿಯುತಿದೆ’ ಎಂಬ ಸಾಲನ್ನು ಹೆಣೆದಿದ್ದಾರೆ ಕವಿ.

‘ಬಳೆಗಾರ ಚೆನ್ನಯ್ಯ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ಬಂದಿಹೆನು ಒಳಗೆ ಬರಲಪ್ಪಣೆಯೆ ದೊರೆಯೆ? ಎಂಬ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಬಾಂಧವ್ಯ, ‘ಒಬ್ಬಳೇ ಮಗಳೆಂದು ನೀವೇಕೆ ಕೊರಗುವಿರಿ ಒಬ್ಬಳೇ ಮಡದಿಯೆನಗೆ’’ ಎನ್ನುವಾಗ ಅನ್ಯೋನ್ಯತೆಯ ಭಾವ, ‘ಮೊದಲ ದಿನ ಮೌನ ಅಳುವೇ ತುಟಿಗೆ ಬಂದಂತೆ’ ಎನ್ನುವಾಗ ವ್ಯಾಕುಲತೆ, ‘ನನ್ನವಳು ನನ್ನೆದೆಯ ಹೊನ್ನಾಡನಾಳುವಳು ಬೆಳಗುಗೆನ್ನೆಯ ಚೆನ್ನೆ ನನ್ನ ಮಡದಿ” ಎನ್ನುವಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಸಾಂಸಾರಿಕ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ‘ಸೀತೆಯ ಭಾಗ್ಯ’ ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ ಪುರಾಣದ ಸೀತೆಗೆ ಉಂಟಾದ ಅನ್ಯಾಯವನ್ನು ಖಂಡಿಸುವ ಕವಿ, ‘ಬೆಂಕಿಯಲಿ ನಿಂತು ಬೆಳದಿಂಗಳಾದಳು ಸೀತೆ’ ಅಂತಾರೆ.

ಅವರ ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಹೆಣ್ಮಕ್ಕಳ ಹೆಸರನ್ನೇ ನೋಡಿ… ಚಂದಮ್ಮ, ಜಾನಕಿ, ಗೌರಿ, ಕಾಮಾಕ್ಷಿ, ಸೀತಾದೇವಿ ಮೀನಾಕ್ಷಿ, ಇವರೆಲ್ಲ ಹಳ್ಳಿಯ ಬಾವಿಯಿಂದ ನೀರು ಸೇದಿ ತರುವ, ಮುಡಿತುಂಬ ಹೂವು ಮುಡಿಯುವ, ಬಳೆಗಾರ ಚನ್ನಯ್ಯನಿಂದ ಒಪ್ಪುವ ಬಳೆ ತೊಡುವ ಚೆಂದುಳ್ಳಿ ಚೆಲ್ಲುವೆಯರು. ಹೊನ್ನೂರು, ನವಿಲೂರು, ತಾವರೆಗೆರೆ, ಸಿರಿಗೆರೆ, ಚಿತ್ರವಳ್ಳಿ ಮೊದಲಾದವು ಇವರ ಕಲ್ಪನೆಯ ಊರುಗಳು. ಇವರದ್ದು ಹಳ್ಳಿಯ ಪರಿಸರ, ಅಲ್ಲಿರುವವರು ಅಪ್ಪಟ ಜೀವನ ಪ್ರೀತಿಯ ಮನುಷ್ಯರು.

ಕನ್ನಡದ ರಾಬರ್ಟ್ ಬರ್ನ್ಸ್ ಎಂದೇ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿ ಅವರ ಕವನಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರೇಮ, ದಾಂಪತ್ಯ, ಜನಪದ, ತತ್ವಜ್ಞಾನವನ್ನೂ ಕಾಣಬಹುದು. ಮನೆ, ದೀಪ, ಹಳ್ಳಿ, ಹೂವಿನ ಸೊಗಸು ಮತ್ತು ಅದಮ್ಯವಾದ ಜೀವನ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಸ್ಪುರಿಸುವ ಅವರ ಕವನಗಳು ಕಾವ್ಯರಸಿಕರನ್ನು ಪರವಶಗೊಳಿಸುವ ಮೋಹಕತೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿವೆ ಎಂದರೆ ತಪ್ಪಾಗಲಾರದು. 

ಐರಾವತ, ದೀಪದ ಮಲ್ಲಿ, ಉಂಗುರ, ಇರುವಂತಿಗೆ, ಶಿಲಾಲತೆ, ಮನೆಯಿಂದ ಮನೆಗೆ, ತೆರೆದ ಬಾಗಿಲು, ದುಂಡುಮಲ್ಲಿಗೆ, ಸಂಜೆ ಹಾಡು, ಎದೆ ತುಂಬ ನಕ್ಷತ್ರ ಇವರ ಕವನ ಸಂಕಲನಗಳು. ಮಾರಿಯಕಲ್ಲು, ಉಪವನ, ದಮಯಂತಿ… ಪ್ರಮುಖ ಗದ್ಯ ಕೃತಿಗಳು. ಮೋಹನ ಮಾಲೆ, ನನ್ನ ಕನಸಿನ ಭಾರತ, ರಾಬರ್ಟ್ ಬರ್ನ್ಸ್ ಪ್ರೇಮಗೀತೆಗಳು ಮೊದಲಾದವು ಅನುವಾದಿತ ಕೃತಿಗಳು. 

1957ರಲ್ಲಿ `ಶಿಲಾಲತೆ’ಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಇಲಾಖೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, 1977ರಲ್ಲಿ ತೆರೆದ ಬಾಗಿಲು ಸಂಕಲನಕ್ಕೆ ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಲಭಿಸಿದೆ. 1999ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಗೌರವ ಫೆಲೋಶಿಪ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗೌರವಗಳು ಇವರಿಗೆ ಸಂದಿವೆ.

ನವೋದಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ರೋಮ್ಯಾಂಟಿಕ್ ಕವಿಗೂ ಕಡಿಮೆಯಿಲ್ಲದಂತೆ, ಗಂಡ-ಹೆಂಡಿರ ಅನ್ಯೋನ್ಯ ಸಂಬಂಧ, ಪ್ರಣಯ, ದಾಂಪತ್ಯ ಮತ್ತು ದೇಸೀತನವನ್ನು  ಕಾವ್ಯದ ಮೂಲಕ ಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟ ಕೆ.ಎಸ್. ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿ ಅವರು ಡಿಸೆಂಬರ್ 27, 2003ರಲ್ಲಿ ಅಗಲಿದರು.